Katedra Pedagogiki Kultury

Zaproszenie

Rok 2021 jest pod wieloma względami związany z osobą ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego. Obchodzimy bowiem czterdziestą rocznicę śmierci Prymasa Tysiąclecia, a 12 września w Warszawie odbędzie się jego beatyfikacja. W historii Chojnic jest jeszcze jedna szczególna data - 28 i 29 października 1961 roku, kiedy to Kardynał gościł w naszym mieście przy okazji peregrynacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.

Ksiądz kardynał Stefan Wyszyński był myślicielem szczególnie zatroskanym o człowieka i rodzinę. Ich rolę w narodzie, społeczeństwie i Kościele widział przez pryzmat chrześcijańskiego wychowania i wykształcenia. Dawał temu przykład nie raz, z jednej strony poprzez działalność duszpasterską i kaznodziejską (wspomnieć należy chociażby inicjatywy Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego czy Wielkiej Nowenny Tysiąclecia), z drugiej zaś strony poprzez działalność publicystyczną i naukową.

W latach 1925-1929 był studentem Wydziału Prawa Kanonicznego oraz Wydziału Prawa i Nauk Ekonomiczno-Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, gdzie pod kierunkiem ks. prof. Antoniego Szymańskiego uzyskał doktorat z prawa kanonicznego na podstawie dysertacji: „Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły”. Prowadził chrześcijański uniwersytet robotniczy i działalność społeczno-oświatową w chrześcijańskich związkach zawodowych. Organizował, był rektorem i profesorem Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku. Następnie objął funkcję Wielkiego Kanclerza KUL-u, na którym w latach 1947-1948 prowadził wykłady na Wydziale Prawa i Nauk Ekonomiczno-Społecznych. A jako biskup lubelski w 1946 roku wznowił działalność Instytutu Wyższej Kultury Religijnej. W dwa lata później decyzją Papieża Piusa XII został arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i warszawskim, a tym samym Prymasem Polski. Ingres odbył się w lutym 1949 roku.

W tym samym roku, wstępując do Seminarium Duchownego, swoją kapłańską drogę rozpoczął Józef Tischner - wybitny myśliciel patrzący na człowieka w wymiarze etycznym i społecznym, poszukującym nowych dróg w antropologii filozoficznej, teologii i etyce. Przekonany, że myślenie w drugiej połowie XX wieku po Auschwitz i Kołymie, musi zostać przewartościowane i oparte na dialogu, spotkaniu, obecności drugiego i międzyludzkiej solidarności. Zatroskany o społeczeństwo i naród polski - tworzył Tischner system zwany filozofią dramatu. System, który w sposób bezpośredni wyrasta z filozofii dialogu. Kładł w nim nacisk na to, by dostrzec stosunek „człowieka do świata” i „człowieka do drugiego człowieka”. Odkrył, że relacje „człowiek-człowiek” charakteryzuje związek dialogiczny gdzie naprzeciw siebie staje Pytający i Zapytany. Związek ten daje świadomość obecności drugiego człowieka, bowiem dzięki pytaniu człowiek wie, że obok niego ktoś jest. Bez wątpienia relacja ta, już w pierwotnej postaci, obecna jest w rodzinie. Tam się tworzy. W rodzinie człowiek uczy się bycia z innym, z drugim człowiekiem. Stamtąd w końcu wkracza w społeczeństwo.

Zapraszamy do podjęcia namysłu nad intelektualnym dziedzictwem myśli obu kapłanów - księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz księdza profesora Józefa Tischnera. W sposób szczególny interesuje nas postrzeganie przez nich człowieka i rodziny w kontekście pełnionej roli i zajmowanego miejsca w społeczeństwie i Kościele. Proponujemy interdyscyplinarne odczytania tego dziedzictwa przez pryzmat nauk społecznych, humanistycznych i teologicznych. Zachęcamy do refleksji pedagogów, psychologów, filozofów, teologów i przedstawicieli wszystkich tych dyscyplin, dla  których myśl o człowieku i jego środowisku rodzinnym w ujęciu Tischnera i Wyszyńskiego są wciąż aktualne i inspirujące.